De 11de Zeeuwse Kustmarathon staat weer op het programma. Het blijft voor mij HET belangrijkste loopmoment van het jaar. En dan de vraag: wat zal de Zeeuwse Kustmarathon me dit jaar brengen? Het programmaboekje geeft me antwoord: de marathon gaat wat professionaliseren.

(1) De naam Kustmarathon Zeeland ® is nu gedeponeerd  en er is nu ook een flitsend logo met hardlopers en een soort Zeeuwse vlag. (2) Meefietsen is verboden op straffe van tijdstraf, (3) Coachen en aanmoedigen vanuit de auto op de Stormvloedkering is ook verboden op straffe van een kettingbotsing. Een horde motoragenten ziet hierop toe.

Alles is geaccepteerd, want de drommen toeschouwers komen met de fiets of parkeren netjes hun auto, ze beklimmen moedig de dijken en struinen door de duinen en over het strand om hun favoriete hardlopers aan te moedigen. De marathon is wereldberoemd in heel Zeeland, en zet de Zeeuwen massaal in beweging. De kans is groot dat De Zeeuwse Hardloper, mocht hij daar aan toekomen, de Kustmarathon uitkiest als eerste marathon. Heel moedig, zij het dat zij het strand en de duinen voortijdig uitproberen met hun loopgroepen in testruns.

En nu de 11de marathon in 2013. Een priemgetal, niks aan te beleven…….. Wordt het een loopje zoals er 1000 van betaan? Dat denk ik zeker niet….. In 2003 werd de 1ste marathon aangeprezen als een loop met ingrediënten die bij Zeeland horen, zijnde wind, water, regen, storm en vergeet natuurlijk niet de ZON achter/tussen de wolken. De ervaren kustmarathonloper heeft dat in de loop van de jaren allemaal meegemaakt…….

De auto werd om 9:00 uur geparkeerd in Zoutelande. Veel vlaggen en wimpels, en de zon scheen (af en toe) door het wolkendek. Er was geen wind en regen voorspeld, mogelijk zelfs een windje in de rug. Wat anders was dan vorig jaar was de start van het MTB-fietsen naar Haamstede. Deze was nu om 9:00 uur gepland, en de route was verlengd tot meer dan 50 km. Als zij daar aankomen zijn wij allang vertrokken. Jammer voor enkele fitsers. Ik sprak er een paar vorig jaar bij de start: eerst 42 km fietsen, dan omkleden en een kopje koffie, en dan meedoen met de marathon…… Respect hoor! Wat er dit jaar voor hen rest is gewoon terugfietsen naar Zoutelande.

Er was geen tijd meer voor een rustig kopje koffie in Zoutelande, want de bussen stonden klaar en om half tien al begonnen de hardlopers al in te stappen. Hier word ik zenuwachtig van, en ook ik sloot me aan voor een plekje en een busrit naar Burgh-Haamstede. Een kolonne bussen zet zich in beweging en onderweg worden hardloopgesprekken gevoerd tussen de lichtelijk gespannen passagiers. Het landschap van Walcheren en Noord-Beveland trekt aan ons voorbij, en bij de Stormvloedkering zien wij de eerste fietser het strand verlaten. Dat moet erg hard gegaan zijn!

Er was echt genoeg tijd voor 2 kopjes koffie en de meegebrachte broodjes moesten ook op. Een hongerklop is heel erg, en valt niet te compenseren met stukjes banaan en isodrank. De korte broek werd gekozen deze keer, aangezien iedereen dat deed. Bij de start heet de Commissaris van de Koning iedereen welkom in de mooie provincie Zeeland, maar drukt iedereen op het hart om op het strand voorzichtig te lopen, vanwege het rulle en pas opgespoten zand en vanwege het opkomend tij. Ja, er waren enkele Zeeuwen in de bus die de getijdentabellen kenden en voorspelden dat het om kwart voor drie vloed was. Nou maak je borst maar nat, ha ha ha!

12 slagen sloeg de klok van de kerk van Burgh, de muziek van John Farnham (You’re The Voice) werd ingezet, en het peleton zet zich in beweging in de richting van Westenschouwen. Een lange weg door een brede duinenrij met zand en gras en het was gezellig. Na een steile duinovergang kwam weer de vrijheid van een breed en uitgestrekt strand. De zee! Hier heb ik 243 km voor gereden………. In de verte doemt de Stormvloedkering op, en Neeltje Jans, en ook Noord-Beveland. Daar gaan we heen! Een tocht naar het einder aan de andere kant van de zee.

Het strand voelde zachter aan dan wat ik gewend was hier, was scheef, en hier en daar moest de route aangepast worden om een optimale lijn te vinden. En bij het afgaan van het strand moest even gewandeld worden……. Na 5 km al? Wat had dit te betekenenen? Ik mag me nog niet te druk maken. Voor de zekerheid werd een bekertje water opgedronken. Hoe zou het op de dam gaan?

Het fijnste lopen over de Sormvloedkering is om vlak langs de stoep over de railing te kijken, en dan proberen de kolkende watermassa te zien die onder de schuiven doorloopt. Dat is me nog nooit gelukt, het ligt te diep. Wat overblijft is het uitzicht op zeemeeuwen die de bovenkant van de steunpijpen volpoepen. De schuiven zijn genummerd, dus je kunt terugtellen om te zien of de overkant in zicht komt, tenminste als je je verveelt onderweg.

Dat is niet nodig: de Stormvloedkering heeft 2 eilanden en 3 dammen met schuiven. Een staaltje van waterbouwkunde dat in de rest van de wereld veel werk opgeleverd heeft. Links zie ik in de verte de Zeelandbrug, de eerste brug in Europa die in echt zout water gebouwd werd, een brug door de zee dus. Nu bouwen we bruggen en dammen in Denemarken en in Dubai en rond New Orleans, en hier is het dus begonnen. Het is wat heiig op de Oosterschelde, en de Plompe Toren is niet te zien.

Na de dam komen we in Noord-Beveland. We worden over de dijk gestuurd met afwisselend los zand, houtsnippers, vierkante tegels en asfalt. Het einder wordt gevuld met wijde stranden en Hollandse Luchten. De wind voelt licht en het is nog 5 km lopen voordat we het strand bij Vrouwenpolder op mogen. Er is wat extra motivatie dit jaar weer! 2 zussen en mijn zwager, komen mij hardlopend aanschouwen en vooral supporteren. Het was een drukte daar en de vele aanmoedigingen voelden als een enorme duw in de rug. Daarom wordt als een hinde (springbok) de afgang naar het strand ingeslagen. Op dat moment wist nog niet wat me de komende kms te wachten stond…….

Het was opkomend tij, en tussen de lange rij mensen werd een ideale lijn gevolgd naar de vloedlijn, of zoiets. Vele stukken duin waren afgekalfd en het strand vertoonde zandruggen waar je met je schoenen in wegzakte. Daarbij waren delen van het strand opgespoten met suppletiezand. Is dat het zand waar de Commissaris van de Koning naar refereerde? Het spoor langs de vloedlijn was niet zichtbaar harder, en eenieder probeerde met het hardlopen te maken wat er van te maken viel. Dat is afwisselend dribbelen en wandelen. Het strandtraject is ongeveer 8 km lang en gaat met de bocht mee van de NW-kust van Walcheren. Het heeft helemaal geen zin om ver vooruit te kijken om te zien of we er al af mogen, want we weten dat we ons moeten toeleggen op een zo optimaal mogelijke tocht over het strand. Proberen te genieten dus van de strandwandelaars en de strandvogels, en links kijk je tegen klifkusten aan alsof je bij Dover bent of op Møn. Alweer werk aan de winkel voor Rijkswaterstaat!

Het is haast niet mogelijk om af te wijken van de lijn van de meute, omdat het zand daar toevallig beter was te belopen. Heel leuk, en af en toe ging een loper met me mee, maar meestal was ik lekker alleen eigenwijs.

Hier kwam ook een einde aan, maar dat is een ander verhaal: Op een gegeven moment liep het peleton te sjouwen op een smalle zandstrook tegen de duin aan, maar er was een meer ontstaan op het vlakke strand en aan de rechterkant van het meer was een leegte en één loper was die richting opgegaan. Wat let me? Niks dacht ik zo en ik sloeg naar rechts af… een heerlijk stuk strand dat makkelijk begaanbaar was, en aan de voetstappen kon ik zien dat ik niet de eerste was daar. Mijn blijk was gericht voorwaarts naar mijn voorganger, en plots zag ik een waterstroom opdoemen in de verte. Ja natuurlijk…. het meertje was even tevoor volgestroomd.

Mijn voorganger keek over de stroom en begon te waden, en te waden, en te waden en vol ontzag zag ik hem in de diepte verdwijnen………. althans tot aan net boven zijn middel….. en mijn gezonde looptred werd alras langzamer. Ik keek om en zag dat nog één ander persoon mijn spoor gevolgd heeft, en bovendien dat teruggaan geen optie was. Wat te doen? Natuurlijk mijn voorganger volgen, en ook te water gaan… Mijn shirtje en mijn jas moesten droog blijven, en ook mijn fototoestel….. Zo werd de overkant bereikt, en aan de andere kant van het meer keek het peleton gedwee toe naar onze verrichtingen……….

Onze tocht over het strand was nog lang niet voorbij, de benen droogden langzaam op en werden warmer, de voeten en de billen die bleven nat tot aan de finish zal blijken, maar de komende kms op het strand werden wel gedeeltelijk door de zee afgelegd…. heerlijk spetteren en het was soms beter te belopen dan door het strandzand.

Ja, hier komt ook een einde aan, en uiteindelijk mocht het strand verlaten worden bij Oost-kapelle. Dit jaar geen triomfboog, hoewel die wel nodig was nu, maar wel wat enthousiaste toeschouwers en een blaaskapel. We kunnen nog dansen, en er zat geen zand tussen de oren. Wel zand en nattigheid in de schoenen. Geen tijd om echt uitgelaten te zijn, want in het peleton rijst de vraag: kunnen we het nog? Het strand heeft veel gevergd van de lopers, en degenen die de weg kennen weten wat er nog komen gaat. Een volgende etappe kondigt zich aan: een zware etappe door de bossen en duinen naar Domburg. Veel duintoppen en sintelpaden met keien en steentjes op de route. Ook af en toe vergezichten, en op de hoge punten is ook de zee weer te zien, en de watertoren van Domburg komt langzaam dichterbij.

Het vrouwtje die sinaasappelmootjes uitdeelt, naast een bordje met “nog 15 km”, is er dit jaar niet bij, wel een enthousiaste meneer, die in zijn vrije tijd wiskundige is, en aan iedereen zijn aankomsttijd voorspelt. Ik hoor 5:38 en probeer mijn opgebouwde ritme te houden in de tocht over de duintoppen. Het lukt, zij het af en toe met wat kleine stapjes, maar het werkt…..

Dagjesmensen vulden de berm en veel bewondering en support vanaf de kanten. Vlaggen en geschreeuw deden het animo stijgen, want het 30-km punt onder de watertoren is bijna bereikt.

Domburg is zoals bekend een tamelijk mondain plaatsje waar 100 jaar geleden veel kunstenaars vestigden. Dat kun je zien aan de stijl van de villa’s en het strandhotel aan de boulevard. Bekend van de “Zeeuwse Luchten” die zo mooi gekleurd waren dat schilderijen altijd lukten! Er dan nog de eikenboompjes in de duinpannen, die als Bonsai-boompjes kunstig gebogen in de zilte zeewind in leven kunnen blijven.

De hotels voorbijlopend zie ik mensen op het terras aan de oesters en krab zitten onder het genot van een glas witte wijn. Een mooi denkbeeld voor later als je uitgelopen bent……. De weg over de boulevard leidt naar de Hoge Hill met uitzicht op de Westkapelse Zeedijk en nog veel verder. Daar moeten we heen. Een zeedijk met duintoppen en een glooiend wandelpad. Aan de rechterkant het dijklichaam met asfalt en een beukende zee. Daar mogen we niet lopen.

Het 35-km punt ligt pal in de bocht van de zeedijk en bij het 38-km punt mogen we beginnen aan een immense rij van duintoppen tot aan Zoutelande. We moeten duintrappen op en af en op, en passeren ook het hoogste punt van het parcours, 41 meter, en camping Janse, die er pal achter ligt. Mooie uitzichten over de Westerschelde, die er dit jaar rustig bij ligt. Er is geen tanker te bekennen op deze zaterdagmiddag, en dat terwijl de vaargeul hier pal voor de kust ligt en we de tankers bijna aan kunnen raken.

Na het 40-km punt volgt een klein traject over het strand. Veel strandwandelaars en we passeren 6 rijen met strandpaaltjes. Zouteland is nu echt in zicht en de vermoeidheid vloeit uit de benen. Nog één keer los zand en dan een duintrap met 25 treden. Nog een paar honderd meter, en dan de afgang naar de Langstraat met zijn café’s en drommen mensen achter hekken die proberen mij naar de finish toe te schreeuwen.

Mijn naam wordt geschreeuwd en ik zie mijn zus achter het hek staan. Ze is toch gekomen! De eindsprint wordt nu iets harder ingezet dan anders en op de finishlijn wacht de organisator Lein Lievense om mij persoonlijk te verwelkomen en te feliciteren met deze bijzondere prestatie…….. Klasse hoor! En een medaille waar je trots op mag zijn. Velen zullen het verhaal vertellen van het strand van Walcheren die dit jaar extra zwaar gevallen is, en zijn weerslag heeft gehad op de rest van de marathon. Flesjes vruchtendrank worden uitgedeeld. Even wordt nog niet aan bier gedacht, maar wel aan 2 bekertjes bouillon, vanwege opkomende kramp straks bij het aankleden en in de auto naar huis. Proost.

Dit jaar was de pizzeria de aangewezen plaats om de marathon te vieren met bier en pizza’s, en de weg naar huis leidde via het station van Middelburg omdat mijn zus uiteindelijk ook naar huis moest.

Alweer veel goeds aan de Zeeuwse Kust en veel lieve aanmoedigingen van de supporters aan de kant…….. Er was wat wind, niet waar je tegenaan kon leunen, maar wel hoogwater. Het rulle strandzand en de afgekalfde duinen bepaalden dit jaar de marathon die extra zwaar uitviel. Het was eigenlijk ook goed zo. Er zal nog lang nagepraat worden over deze editie, denk ik zo. Er waren veel laatkomers die neem ik aan respijt gekregen hebben van de organisatie.

Maar wat altijd blijft zijn de prachtige luchten en Zeeuwse uitzichten en daarbij het enthousiasme van de Zeeuwen langs de kant.

Het Zeeuwse land werd om 21:00 uur ingeruild door het Brabantse land, maar de gedachten zullen weer een jaar lang van tijd tot tijd liggen in Zeeland, het land waar ik mijn hart aan verpand heb. Thuis werden 2 biertjes en een glaasje witte wijn genuttigd en er werd geproost op een mooie dag waar ik volledig van GENOTEN heb. Volgend jaar wordt er misschien toch nog een bus met Apeldoorners gearrangeerd, maar ik ben er zeker en vast weer bij om de MOOISTE EN ZWAERSTE MARATHON VAN NEDERLAND op te luisteren!

© Kees Heil – Apeldoorn